Tijdens een zakelijk dinertje vorige maand kwam het onderwerp op sollicitaties en in hoeverre geld daarbij een rol speelt. Lokt de baan of lokt het geld?
Karel Vuursteen, de oud-bestuursvoorzitter van Heineken, vertelde gloedvol over zijn sollicitatie bij Heineken in 1991. Vuursteen werkte nog voor Philips in Amerika, toen Freddy Heineken hem benaderde voor een functie in de raad van bestuur. Ze dineerden en Heineken praatte honderduit over zijn bedrijf en de functie waarvoor hij Vuursteen wilde hebben. Uiteindelijk kwam het gesprek op het salaris. Heineken noemde het bedrag dat hij in gedachten had en dat bedrag viel Vuursteen tegen.
‘En?’, vroeg Heineken. Vuursteen: ‘I’m not impressed.’ Heineken: ‘Nee, dat vroeg ik niet… ik vroeg of je de baan neemt.’ Vuursteen knikte. Het tegenvallende salaris zou geen spelbreker mogen zijn voor deze geweldige baan. Hij nam ontslag bij Philips en nadat hij goed en wel geïnstalleerd was in zijn nieuwe kantoor bij Heineken, werd er een brief afgeleverd van Freddy Heineken met daarin zijn ‘final offer’: een salaris dat prima paste bij de functie. Zo deed Heineken dat. Eerst commitment en daarna pas het geld.
Vriendelijkheid
Daags erna hoorde ik een verhaal van Zappos, één van de succesvolste bedrijven ter wereld. Bij Zappos hebben ze al jarenlang de gewoonte om toekomstige werknemers te testen op vriendelijkheid en commitment. Alleen sollicitanten die de portier vriendelijk hebben begroet en aardig zijn geweest tegen de receptionist worden binnengelaten in de kamer voor een sollicitatiegesprek.
Als een werknemer eenmaal is aangenomen ligt er gedurende vijf weken een cheque van $ 4000 op tafel. Als de nieuwe werknemer, om welke reden dan ook, weg wil, mag hij de cheque meenemen: Een financiële prikkel om te vertrekken. Uiteindelijk blijkt nog geen 3% van de nieuwe werknemers gebruik te maken van deze verleiding. Zappos redeneert dat het niet erg is als medewerkers de $ 4000 meenemen. Volgens Zappos kost het uiteindelijk veel meer om niet-gecommiteerde medewerkers op een later moment te moeten ontslaan.
Intrinsieke motivatie
Zet dit eens af tegen de ongelimiteerde salarissen in de financiële wereld — omdat we ons moeten ‘realiseren dat we in een “global market” opereren’ — of tegen de haperende verklaringen van kleine woningcorporaties, regionale onderwijs- of zorginstellingen als ze proberen om de buitensporige salarissen van hun topmannen uit te leggen. Niet goed. Er komt meer druk vanuit de overheid om de bankensector en de (semi)publieke sector normen op te leggen. Ook niet goed.
Sollicitatiegesprekken spitsen zich toe op functie-eisen, salaris en secundaire voorwaarden en gaan nog maar nauwelijks over de intrinsieke motivatie of het commitment. Zou het geen goed idee zijn om commitment weer in ere te herstellen? Commitment is cruciaal voor de lange termijn. Lokt de baan of het geld?
Bron: column Annemarie van Gaal in FD.
aad vredenbregt 